آیین‌نامه ارزیابی و حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان

فصل1: مقدمه و تعاریف

مقدمه:

براساس ماده (3) آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات، مصوب هیئت محترم وزیران به شماره 141602/ت46513هـ مورخ 21/08/1391، آیین‌نامه حاضر برای ارزیابی و حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان به تصویب «کارگروه دایمی شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان» رسید.

تعاریف:

در این آیین نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مندرج در ذیل به کار می‌روند:

1. قانون حمایت: قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات مصوب مجلس شورای اسلامی مورخ 30/08/1389 و اصلاحات بعدی آن
2. قانون جهش: قانون جهش تولید دانش‌­بنیان مصوب مجلس شورای اسلامی مورخ 31/02/1401
3. شرکت: به اجتماعی از افراد گفته می­‌شود که مطابق مقررات قانون تجارت، دارای شخصیت حقوقی مستقل از تشکیل‌­دهندگان آن بوده و ضروری است تا مطابق مقررات مربوط به ثبت شرکت‌­ها به ثبت رسیده و آگهی ثبت آن منتشر و برای اطلاع اشخاص ثالث اعلام گردد.شرکت در ماده 20 قانون تجارت، به هفت نوع تقسیم شده است که عبارتند از : شرکت سهامی، شرکت با مسئولیت محدود، شرکت تضامنی، شرکت مختلط غیر سهامی، شرکت مختلط سهامی، شرکت نسبی و شرکت تعاونی تولید و مصرف.
4. کارگروه: کارگروه دایمی شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان موضوع ماده 8 قانون جهش تولید دانش‌بنیان مصوب مجلس شورای اسلامی مورخ 31/02/1401
5. دبیرخانه:دبیرخانه تخصصی ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت­‌های متقاضی دانش‌­بنیان که در معاونت توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری مستقر است.
6. شرکت دانش‌بنیان: شرکت یا مؤسسه خصوصی است که به منظور هم‌افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی (شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری) و تجاری‌سازی نتایج تحقیق و توسعه (شامل طراحی و تولید کالاها و خدمات) در حوزه فناوری‌های برتر نسبت به تراز متوسط فناوری‌های موجود در کشور و با ارزش افزوده بالا و بر­اساس معیارهای مورد نظر این آیین‌نامه، به تأیید کارگروه می‌رسد.
7. سامانه: درگاه الکترونیک متمرکزی است که بستر سنجش، ارزیابی و ارائه خدمات حمایتی به شرکت‌های دانش‌بنیان می‌باشد.
8. کارگزاران: اشخاص حقیقی و حقوقی که به منظور ارتباط، ارزیابی و حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان، توسط دبیرخانه کارگروه انتخاب می‌شوند.
9. نمونه آزمایشگاهی:نمونه اولیه­‌ای از محصول است که در مقیاس آزمایشگاهی کارکردهای اصلی محصول نهایی را داشته باشد و شرکت تلاش می­‌کند با انجام آزمایش‌­ها و طراحی‌­های بیشتر، اشکالات آن را برطرف نماید.
10. تولید تجاری:کالایی که به مرحله تولید و فروش رسیده باشد و کلیه مجوز­ها، تاییدیه‌­ها و استانداردهای لازم مورد نظر دبیرخانه متناسب با حوزه فناوری کالا را اخذ کرده باشند.
11. نمونه جدید: طرح اولیه‌‌ای از محصول جدید مرتبط با توانمندی‌های فناورانه یا محصولات تایید شده شرکت دانش‌­بنیان است.
12. برنامه رشد:برنامه ارائه شده از طرف شرکت که شامل؛ رشد در زمینه‌های فروش، صادرات، اشتغال تخصصی، اخذ تاییدیه­‌ها، استانداردها و مجوزهای لازم برای عرضه گسترده محصول در بازارهای داخلی و خارجی، توسعه سبد محصولات دانش‌­بنیان، نرخ رشد میزان تشکیل و جذب سرمایه و میزان همکاری‌های فناورانه می‌باشد.
13. فهرست کالا و خدمات دانش‌بنیان: فهرستی از محصولات شامل کالاها و خدمات فناورانه برخوردار از فناوری‌های برتر نسبت به تراز متوسط فناوری‌های موجود در کشور است که بر اساس ضوابط شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان توسط دبیرخانه تدوین، به‌روزرسانی و منتشر می‌گردد. در تدوین این فهرست علاوه بر ملاحظات سطح فناوری، محصولات و خدمات فناورانه و نوآورانه مرتبط با اولویت های راهبردی و ملی و مزیت های رقابتی بخش های اصلی اقتصادی کشور مورد توجه قرار می‌گیرد.
14. درآمد عملیاتی:درآمد ناشی از فروش کالاها یا خدمات شرکت‌­ها که در ردیف‌­های «فروش خالص»، «درآمد ناخالص پیمانکاری/ ارائه خدمات» و «سایر درآمدهای عملیاتی» در صورت سود و زیان اظهارنامه مالیاتی شرکت‌ها درج می­‌شود.

فصل2 : معیار‌های ارزیابی «شرکت‌های دانش‌بنیان » و «کالاها و خدمات دانش­‌بنیان»

کالاها و خدمات ارائه شده از سوی شرکت متقاضی لازم است برخوردار از همه معیارهای مندرج در ماده (1) باشد. همچنین احراز یکی از معیارهای مندرج در ماده (3)، (4) یا (5) در فرآیند ارزیابی ضروری است.

ماده 1- معیارهای کالاها و خدمات دانش‌بنیان مورد تایید

1-1- مرحله تولید: کالاهای ارائه شده،‌ باید در حال تولید بوده یا حداقل در مقیاس آزمایشگاهی (با قابلیت بررسی فنی)‌ ساخته شده باشند.

تبصره 1- احراز معیار “مرحله تولید” برای خدمات مورد ارزیابی، از طریق مستندات مثبته فروش صورت می­پذیرد.

1-2- سطح فناوری: محصولات ارائه شده باید در حوزه فناوری‌های برتر باشند به این معنا که دانش فنی طراحی و ساخت یا دانش فنی فرآیند تولید محصول از متوسط سطح فناوری­های موجود در کشور بالاتر بوده و دستیابی به آن مستلزم انجام تحقیق و توسعه توسط یک تیم فنی خبره باشد. محصولات دارای سطح فناوری قابل پذیرش، در قالب فهرست کالاها و خدمات دانش‌بنیان توسط دبیرخانه تدوین و منتشر می‌شود.

تبصره 2- در صورتی که شرکت، مجری پروژه «مهندسی، پیمانکاری و ساخت» (EPC) باشد، اگر حداقل 5 درصد از قیمت قرارداد پروژه در بخش طراحی مفهومی و تفصیلی حائز همه معیارهای ماده (1) بوده و حداقل 10 درصد از تجهیزات خریداری شده از شرکت­های دانش­بنیان تامین شده باشد، خدمات شرکت متقاضی تایید می­شود.

1-3- تسلط بر دانش فنی: شرکت باید مطابق با پیوست (1)، حداقل در یکی از موارد زیر ناظر به دانش طراحی، تسلط داشته باشد:

الف- طراحی زیرسیستم اصلی کالا و خدمت

ب- طراحی یکپارچه‌سازی کالا و خدمت

ج- طراحی فرآیند (یا تجهیزات) تولید کالا و خدمت، مشروط به پیچیده بودن این فرآیند (یا تجهیزات تولید)

تبصره 3- دبیرخانه می‌تواند شرط تسلط بر دانش فنی را با توجه به حوزه فناوری از طریق تعدادی از نشانگرهای اثبات کننده­ی دانش فنی از قبیل موارد ذیل احراز نماید. سنجش این موارد در ارتباط با محصول مورد ارزیابی صورت می‌پذیرد:

• هزینه‌­کرد تحقیق و توسعه
• تعداد نیروی انسانی فعال در حوزه تحقیق و توسعه شرکت
• برخورداری از مشتری تخصصی پایدار (تعداد مشتری، مدت و تناوب فروش به هر کدام)
• میزان جذب سرمایه از شرکت‌های بزرگ
• میزان سرمایه­‌گذاری در تیم­‌های فناور و شرکت­‌های دانش­‌بنیان
• انعقاد قراردادهای همکاری فناورانه با سایر شرکت­‌ها یا دانشگاه‌­ها
• داشتن ثبت اختراع بین‌المللی تایید شده نهایی (گرنت‌ شده)
• دارا بودن استانداردهای تخصصی و تاییدیه­‌های عملکرد

ماده 2- انواع شرکت‌های دانش‌بنیان

شرکت‌های‌ دانش‌بنیان موضوع این آیین‌نامه شامل دسته‌­های زیر است:

الف- نوپا

ب- نوآور

ج- فناور

ماده 3- شرکت‌های دانش‌بنیان «نوپا»

شرکت­های فعال در حوزه تحقیق، طراحی و توسعه کالاها و خدمات فناورانه که هنوز از نظر کسب و کاری و اقتصادی به بلوغ کافی دست پیدا نکرده­اند، در صورت احراز تمامی شرایط زیر به عنوان “شرکت دانش­بنیان نوپا” تایید می‌شوند:

3-1- شرکت حداقل یک محصول در مقیاس نمونه آزمایشگاهی مطابق با فهرست کالاها و خدمات دانش_­بنیان، مشروط به دارا بودن تمامی معیارهای ماده 1، ساخته و ارائه نماید.

تبصره 4-  در حوزه­های اشاره شده در فهرست کالا و خدمات دانش­بنیان، در مواردی که دستیابی به نمونه اولیه محصول یا خدمت، مستلزم تحقیق و توسعه مستمر در بازه زمانی بیش از یک سال است، در صورتی­که شرکت به مدت حداقل 6 ماه تا زمان ارزیابی دارای حداقل دو شرط از شرایط زیر باشد، موضوع به عنوان یک محصول دانش­بنیان پذیرفته می­شود. محصول در صورت عدم کسب معیارهای ماده 1 پس از مدت زمان دو سال، عدم تایید می­شود. تشخیص تحقق شرایط فوق با دبیرخانه است.

1- برنامه تحقیق و توسعه متمرکز داشته و حداقل 50 درصد هزینه شرکت صرف تحقیق در توسعه محصول هدف شده باشد.

2- حداقل 50 درصد از نیروی انسانی شرکت به صورت تخصصی در تحقیقات مرتبط با موضوع فعالیت داشته است.

3- شرکت موفق به اخذ گرنت­های علمی و فناوری یا قراردادهای رسمی پژوهشی با اسناد مثبته تراکنش مالی واقعی از نهادهای دولتی یا مراکز معتبر در موضوع محصول هدف شده است.

3-2- درآمد عملیاتی در آخرین اظهارنامه مالیاتی شرکت کمتر از 50 میلیارد ریال باشد.

3-3- شرکت برنامه رشد خود را ارائه نموده و در فرآیند ارزیابی به تایید دبیرخانه برساند.

تبصره 5- شرکت­های فاقد اظهارنامه مالیاتی صرفاً یک ‌سال از زمان اولین تایید فرصت خواهند داشت تا اظهارنامه مالیاتی خود را به دبیرخانه ارائه نمایند.

ماده 4- شرکت‌های دانش‌­بنیان «نوآور»

شرکت­های فعال در حوزه تولید و توسعه کالاها و خدمات فناورانه و نوآورانه که از نظر کسب و کاری و اقتصادی به بلوغ کافی دست پیدا کرده­اند، در صورت احراز تمامی شرایط زیر به عنوان “شرکت دانش­بنیان نوآور” تایید می‌شوند:

4-1- شرکت­ دارای تولید تجاری حداقل یک کالا/خدمت دانش­بنیان، مشروط به دارا بودن تمامی معیارهای ماده 1 باشد.

4-2- درآمد عملیاتی در آخرین اظهارنامه مالیاتی شرکت باید بیش از 50 میلیارد ریال باشد.

4-3- شرکت باید برنامه رشد خود را ارائه کند و گزارش پیشرفت آن را  به صورت سالانه به تایید دبیرخانه برساند.

4-4- سهم فروش کالاها/خدمات دانش­بنیان شرکت از فروش کل شرکت کمتر از 50 درصد باشد.

ماده 5- شرکت‌های دانش­‌بنیان «فناور»

شرکت­های فعال در حوزه تولید و توسعه کالاها و خدمات فناورانه که از نظر کسب و کاری و اقتصادی به بلوغ کافی دست پیدا کرده­اند، در صورت احراز تمامی شرایط زیر به عنوان “شرکت دانش‌­بنیان فناور” تایید می‌شوند:

5-1- شرکت­ دارای تولید تجاری حداقل یک کالا/خدمت دانش­‌بنیان، مشروط به دارا بودن تمامی معیارهای ماده 1 باشد.

5-2- درآمد عملیاتی در آخرین اظهارنامه مالیاتی شرکت باید بیش از 50 میلیارد ریال باشد.

5-3- شرکت باید حداقل 10 نفر نیروی بیمه شده تمام وقت داشته باشد.

5-4- سهم فروش کالاها/خدمات دانش‌­بنیان شرکت از فروش کل حداقل 50 درصد باشد.

تبصره 6- درآمد حاصل از موارد زیر در فروش کالاها/خدمات دانش‌­بنیان، مندرج در بند 5-4  این ماده لحاظ نمی شوند:

• پروژه «مهندسی، پیمانکاری و ساخت» (EPC) که کمتر از 10 درصد از قیمت قرارداد پروژه در بخش طراحی مفهومی و تفصیلی حائز همه معیارهای ماده (1) باشد.
•  خدمات تجاری­‌سازی، خدمات آزمایشگاهی و همچنین فرآیندهای حائز شرایط ماده (1) که منجر به  تولید محصولات غیردانش­‌بنیان می­‍‌شوند.

5-5- شرکت باید برنامه رشد خود را ارائه کند و گزارش پیشرفت آن را  به صورت سالانه به تایید دبیرخانه برساند.

ماده 6- حمایت‌­های شرکت­های دانش‌­بنیان

6-1- حمایت‌های مورد نظر قانون، صرفاً برای توسعه و تولید کالاها و خدمات دانش‌بنیان تأییدشده، خواهد بود.

6-2- حمایت مالیاتی از کلیه شرکت­های دانش­بنیان مطابق مصوبات شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان خواهد بود.

6-3- چنانچه شرکت‌های دانش‌بنیان، متقاضی استفاده از انواع حمایت‌ها برای توسعه محصول جدید خود باشند، محصول جدید آن­ها در قالب نمونه جدید توسط دبیرخانه بررسی و در صورت دارا بودن شرایط تایید می­شود.

6-4- شرکت‌های تایید شده، به منظور استفاده از حمایت‌ها و تسهیلات مد نظر قانون، علاوه بر معیارهای ماده 1 باید معیارهای خاص حمایت و تسهیلات درخواستی را احراز نماید.

6-5- صندوق نوآوری و شکوفایی موظف است برنامه حمایت از شرکت‌های دانش­بنیان شامل میزان و شرایط برخورداری از تسهیلات آن صندوق را متناسب با دسته‌بندی ارائه‌شده در این آیین‌نامه تدوین و به کارگروه ارایه نماید.

6-6- در صورتی که اهداف مصوب تعیین شده در برنامه رشد شرکت در مورد کالاها/خدمات دانش‌بنیان تایید شده محقق نشود، دبیرخانه می­تواند آن محصول را از فهرست محصولات دانش‌بنیان شرکت خارج نماید.

6-7- شرکت­های دانش­بنیان سالانه بر مبنای شاخص‌های رشد مصوب دبیرخانه از قبیل سهم فروش دانش­بنیان، تعداد نیروی انسانی بیمه شده و سایر شاخص‌های اعلامی از سوی دبیرخانه، رتبه­بندی شده و متناظر با امتیاز کسب شده، می­توانند از حمایت­های ذیل قانون بهره­مند شوند. در صورت نرسیدن شرکت به اهداف برنامه رشد مصوب خود، حمایت­ها محدود و در صورت لزوم تا زمان تحقق اهداف توافق شده، قطع خواهد شد.

6-8- پروندة شرکت‌هایی که در عمل به تعهدات خود دارای سابقه سوء هستند (در زمینه بازپرداخت تسهیلات، سوء­استفاده از حمایت‌هایی از قبیل مالیات، بیمه و …)، طبق دستورالعمل پیوست (3) بررسی خواهد شد.

6-9- در صورت هرگونه تخلف شرکت در استفاده از حمایت‌های قانون برای مقاصد دیگر، ضمن محرومیت از استفاده مجدد از این حمایت‌ها، مشمول مجازات‌های موضوع ماده (11) قانون حمایت نیز می‌باشد.

6-10- حمایت‌هایی که به هر دسته از شرکت‌ها تعلق می‌گیرد، از سوی کارگروه یا سایر مراجع ذی‌صلاح تعیین می‌شود.

ماده 7- ضوابط اجرایی

7-1- پس از ثبت درخواست ارزیابی توسط شرکت‌های متقاضی در سامانه، دبیرخانه کارگروه آنها را برای کارگزاران مجاز ارزیابی مربوطه ارسال می‌کند. نتایج بررسی کارگزاران، توسط دبیرخانه ممیزی و تصمیم‌گیری نهایی می‌شود.

7-2- شرکت‌های متقاضی موظف به ارائه تعهدنامه دارا بودن نظام­ نامه مالی طبق پیوست (4) هستند.

7-3- صورت‌های مالی شرکت‌های متقاضی، حسب مورد (بر مبنای مصوبه دبیرخانه) باید به تأیید حسابرسان رسمی (موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران) برسد.

7-4- پرونده شرکت‌هایی که برخی از معیارهای این آیین‌نامه را احراز نمی‌کنند در موارد خاص به پیشنهاد اعضای کارگروه یا دبیرخانه، در کارگروه مورد بررسی قرار می‌گیرد.

7-5- در صورت وجود شواهدی مبنی بر عدول شرکت از معیارهای ارزیابی، دبیرخانه می­تواند شرکت تایید شده را بر مبنای معیارهای این آیین‌نامه و سایر مصوبات کارگروه، مورد ارزیابی مجدد قرار داده و بعد از مشخص شدن نتیجه ارزیابی، اقدامات لازم را برای تایید یا عدم تایید شرکت به عمل آورد.

7-6- دبیرخانه موظف است سقف 50 میلیارد ریال اعلام شده در ماده 3، 4 و 5 آیین­نامه را بر مبنای نرخ تورم سالانه اعلامی بانک مرکزی به صورت سالانه به­روزرسانی و اعلام کند. بر این اساس شرکت­های جدیدالورود یا شرکت­هایی که زمان ارزیابی مجدد آنها بر اساس مفاد این آیین­نامه رسیده است، بر مبنای میزان فروش سالانه اعلامی جدید ارزیابی خواهند شد.

7-7- شرکت‌های نوپا لازم است گزارش پیشرفت برنامه رشد خود را به­صورت سالانه به دبیرخانه ارائه دهند و پس از گذشت حداکثر 5 ‌سال از زمان دریافت تاییدیه نوپا، معیارهای “شرکت‌های دانش‌بنیان نوآور” یا “شرکت‌های دانش‌بنیان فناور” را کسب نمایند. در صورت عدم کسب این معیارها، شرکت از فهرست شرکت‌های دانش­بنیان خارج می­شود. بنا برتشخیص دبیرخانه، مدت زمان مندرج در این بند، صرفاً تا 5 سال دیگر و به صورت سالانه بر اساس ارزیابی برنامه رشد شرکت قابل تمدید خواهد بود.

7-8- تاییدیه دانش‌بنیان “شرکت­های دانش­بنیان نوآور” یا “شرکت­های دانش­بنیان فناور” برای استفاده از مزایای قانون، با توجه به شاخص­های ماده 1 به صورت دوره­ای و هر سه سال یکبار ارزیابی شده و در صورت عدم احراز شرایط درج شده، آن شرکت از فهرست شرکت‌های دانش‌بنیان خارج خواهند شد.

7-9- در صورتی­که شرکت دانش­بنیان نوآور شرط 4-2 ذکر شده در ماده 4 را از دست بدهد، به دسته “شرکت­های دانش­بنیان نوپا” منتقل خواهد شد. در این شرایط شرکت­ها تنها دو سال فرصت دارند تا بتوانند مجدداً شرایط “شرکت­های دانش­بنیان نوآور” یا “شرکت­های دانش­بنیان فناور” را کسب نمایند. این انتقال تنها یک بار انجام شده و در صورت تکرار شرایط فوق یا عدم ارتقاء به دسته بالاتر، شرکت از فهرست شرکت­های دانش­بنیان خارج خواهد شد.

7-10- در صورتی­که شرکت دانش­بنیان فناور یکی از دو شرط 5-2 و 5-3 ذکر شده در ماده 5 را از دست بدهد، بنا به تشخیص دبیرخانه و بر اساس دلایل ارایه شده توسط شرکت، آن شرکت می­تواند یک سال دیگر به عنوان شرکت دانش­بنیان فناور فعالیت نماید. در صورتی که شرکت پس از گذشت یک سال شرایط شرکت­های فناور را کسب ننماید، به دسته “شرکت­های دانش­بنیان نوپا” یا “شرکت­های دانش­بنیان نوآور” منتقل خواهد شد. در این شرایط شرکت تنها دو سال فرصت دارد تا بتواند مجدداً شرایط “شرکت­های دانش­بنیان فناور” را کسب نماید. این انتقال تنها یک بار انجام شده و در صورت تکرار شرایط فوق یا عدم ارتقاء به دسته فناور، شرکت از فهرست شرکت­های دانش­بنیان خارج خواهد شد.

7-11- در صورتی­که شرکت دانش­بنیان فناور به صورت همزمان دو شرط 5-2 و 5-3 ماده 5 را از دست بدهد، به دسته “شرکت­های دانش­بنیان نوپا” منتقل خواهد شد. در این شرایط شرکت تنها دو سال فرصت دارد تا بتواند مجدداً شرایط “شرکت­های دانش­بنیان نوآور” یا “شرکت­های دانش­بنیان فناور” را کسب نماید. این انتقال تنها یک بار انجام شده و در صورت تکرار شرایط فوق یا عدم ارتقاء به دسته بالاتر، شرکت از فهرست شرکت­های دانش­بنیان خارج خواهد شد.

7-12- ارتقای دسته شرکت­های دانش­بنیان از نوپا به نوآور، نوپا به فناور، و نوآور به فناور در صورت احراز شرایط مندرج در ماده 4 یا 5 قابل انجام است.

7-13- در صورتی­که براساس اعلام مراجع ذی­صلاح قانونی، شرکتی انحلال یابد، آن شرکت از فهرست شرکت­های دانش­بنیان خارج خواهد شد.

7-14- شرط تسلط بر دانش فنی برای محصولات موجود در فهرست کالا و خدمات دانش­بنیان، با داشتن تیم تحقیق و توسعه یا سهامداران مشابه، صرفاً برای یک شرکت قابل تایید است. بنابراین در صورتی­که شرکت، محصول مورد ارزیابی را قبلاً در شرکت دیگری به تایید دانش­بنیان رسانده باشد، شرط تسلط بر دانش فنی محصول فوق­الذکر با تیم تحقیق و توسعه یا سهامداران مشابه، قابل تایید نخواهد بود.

7-15- دبیرخانه موظف است با همکاری سایر بازیگران زیست­بوم دانش‌بنیان به ویژه صندوق نوآوری و شکوفایی زیرساخت‌های لازم از قبیل سامانه‌ ارائه برخط خدمات ارزیابی، سامانه یکپارچه ارائه حمایت‌ها و تسهیلات و سامانه نمایش توانمندی‌های فناورانه شرکت‌های دانش‌بنیان را فراهم نماید.

7-16- بر اساس آیین­نامه حاضر، دبیرخانه موظف است فهرست شرکت­های دانش­بنیان مورد تایید پیش از تصویب این آیین‌نامه را در قالب دسته‌بندی جدید به‌روزرسانی و منتشر نماید.

7-17- با توجه به اینکه فهرست کالا و خدمات دانش­بنیان به صورت دوره­ای به­روزرسانی می­شود و یکی از شاخص­های به­روزرسانی، سطح فناوری کل کشور در هر حوزه است، در صورتی­که در این به­روزرسانی­ها، کلیه محصولات و خدمات دانش­بنیان تایید شده یک شرکت از فهرست خارج شود، آن شرکت به مدت سه سال از زمان آخرین تایید یا یک سال از زمان آخرین به­روزرسانی (هرکدام که بیشتر باشد) فرصت دارد تا کالا/ خدمات جدیدی را که در فهرست کالا و خدمات دانش­بنیان موجود است، برای ارزیابی ارایه نماید. در غیر این صورت آن شرکت از فهرست شرکت­های دانش­بنیان خارج خواهد شد.

7-18- دبیرخانه مجاز است حسب نیاز در فرآیندهای ارزیابی و حمایت از شبکه کارگزاران ارزیابی استفاده نماید و متناسب با نوع خدمات تعرفه­های ارزیابی را مشخص کند.

7-19- در صورتی­که شرکت­های دانش­بنیان، درخواست انتقال محصول دانش­بنیان خود به شرکت دیگری را داشته باشند، باید درخواست خود را از طریق نامه رسمی و امضا شده توسط همة سهامداران شرکت مبداء ارائه نمایند. موضوع درخواست توسط دبیرخانه با توجه به وضعیت شرکت مبدا و مقصد بررسی می­شود. دبیرخانه پس از بررسی مستندات ارسالی و علت انتقال محصول، می­تواند با این مسأله موافقت نماید. بدیهی است در صورت انجام این کار، محصول مورد نظر از فهرست محصولات مورد تایید برای شرکت مبداء، حذف می­شود و لذا ممکن است منجر به تغییر وضعیت شرکت مبداء از نظر دانش­بنیانی (تایید/عدم تایید) و نوع آن شود.

این آیین‌نامه در (7) ماده و (6) تبصره در جلسه مورخ 18/02/1402 کارگروه به تصویب رسید و جایگزین نسخه­های قبلی این آیین‌نامه و «شیوه‌نامه معیار‌های کالاها/خدمات دانش‌بنیان برای بررسی کالاها/خدمات در کارگزاران ارزیابی شرکت‌‌های دانش‌بنیان» مصوبه کارگروه مورخ 31/03/1393، و «مصوبه ارزیابی شرکت­ها و موسسات دانش‌بنیان نوع 3» مورخ 11/11/1399 و سایر مصوبات مغایر با این آیین‌نامه در کارگروه می‌شود و تمامی نسخه‌های قبلی این آیین­نامه­، شیوه­نامه‌‌ها و مصوبات مذکور، از درجه اعتبار ساقط می­گردد.

پیوست (1): معیارهای تسلط بر دانش فنی

به منظور احراز شرط بند 1-3 ماده (1) (تسلط بر دانش فنی)، شرکت باید حداقل در یکی از موارد زیر ناظر به دانش طراحی، تسلط داشته باشد:

الف-زیرسیستم اصلی^[1] کالا و خدمت

ب- یکپارچه‌سازی کالا و خدمت (فعالیت‌های صرفاً مونتاژ، مشمول این بند نیست)

ج- فرآیند (یا تجهیزات) تولید کالا و خدمت (مشروط به پیچیده بودن فرآیند یا تجهیزات تولید)

بندهای «الف»، «ب» و «ج»، باید براساس یک یا ترکیبی از روش­های زیر، انجام شده باشد:

1- طراحی داخلی: طراحی صورت­گرفته، مبتنی بر ایده و فعالیت­های تحقیق و توسعه شرکت، انجام شده باشد.

2- مهندسی معکوس: طراحی صورت گرفته، مبتنی بر فعالیت­های تحقیق و توسعه روی محصولی که قبلاً توسط افراد یا شرکت‌های دیگر تولید شده است، انجام شده باشد. بدیهی است مهندسی معکوس با کپی­سازی متفاوت است. در مهندسی معکوس، هدف استخراج دانش­های نهفته در طراحی و چینش اجزا و همچنین مواد و قطعات بکار رفته در محصول اصلی توسط تیم طراحی و مهندسی خبره است.

3- انتقال فناوری به همراه ایجاد تغییرات اساسی: شرکت ابتدا دانش فنی را از طریق انتقال فناوری از مجموعه­های بیرون از شرکت (از طریق خرید لیسانس، کلید در دست، خرید تجهیزات، دریافت آموزش از شرکت‌های دارنده دانش فنی و…) وارد کرده و در ادامه با انجام تحقیق، طراحی و توسعه، موفق به ایجاد تغییرات اساسی در محصول یا فرآیند (تجهیزات) پیچیده تولید، شده است.

در تمامی موارد 1 تا 3، لازم است شرکت به دانش فنی و منطق طراحی (دانش چرایی)، دست یافته و مسلط باشد.

تبصره 1- در صورتی که تسلط بر دانش فنی، توسط افراد اصلی شرکت قبلاً در مجموعه دیگری (از جمله دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و سایر شرکت‌ها) یا توسط تیم مشاوران فنی فعلی شرکت، انجام شده باشد و شرکت نیز بر دانش فنی و منطق طراحی (دانش چرایی) مسلط باشد، بند 1-3 مورد تایید خواهد بود.

پیوست (2): شیوه ارزیابی مالکیت شرکت‌ها و موسسات متقاضی

ماده 1- با توجه به قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات، مجموعه‌ی «شرکت‌ها، موسسات و نهادهای دولتی» و شرکت‌هایی که بیش از (50) درصد از مالکیت آن­ها متعلق به آن مجموعه­ها باشد، قابلیت تایید به­عنوان شرکت دانش‌بنیان را ندارند.

تبصره 1- دبیرخانه می‌تواند در احراز این ماده، سهامداران شرکت متقاضی را تا لایه دوم، بررسی نماید.

تبصره 2- دبیرخانه می‌تواند به منظور شناسایی «شرکت‌ها، موسسات و نهادهای دولتی» موضوع این ماده، از اسامی شرکت­ها، موسسات و نهادهای مندرج در پیوست بودجه سنواتی هر سال، به عنوان یکی از ابزارهای احراز این ماده استفاده نماید.

پیوست (3): دستورالعمل بررسی سوء سابقه شرکت‌ها

ماده1- شرکت‌هایی که سوء سابقه و تخلفات مکرر در عمل به تعهدات خود داشته‌اند (در زمینه بازپرداخت تسهیلات، هزینه­‌‎کرد حمایت‌ها، بهره‌­گیری از معافیت­های مالیاتی، بیمه­ای و …)، از شمول بررسی در قالب این آیین­‌نامه خارج می‌باشند و اعضای کارگروه، مشخصات شرکت‌هایی را که در تعامل با آن­ها از انجام تکالیف قانونی و تعهدات خودداری کرده‌اند یا مرتکب تخلف یا سوء­استفاده شده­‌اند، در اختیار کارگروه قرار می‌دهند.

تبصره 1- صندوق نوآوری و شکوفایی از طریق اخذ اطلاعات از سایر نهادهای مالی، سابقه مالی شرکت‌های دارای سوء سابقه را استخراج و در اختیار دبیرخانه کارگروه قرار می‌دهد.

ماده 2- در صورت تشخیص کارگروه، دبیرخانه می‌تواند از سایر مراجع ذیربط نیز استعلام‌های لازم را دریافت نماید. دبیرخانه می‌تواند برای این منظور از کارگزار یا کارگزاران معتمد و صاحب صلاحیت استفاده نماید.

ماده 3- در صورت اعتراض شرکت‌ها، دبیرخانه بررسی کرده و تصمیم‌گیری نهایی را انجام خواهد داد.

ماده 4- تاییدیه شرکت‌های دانش‌بنیان که تخلفات مکرر در عمل به تعهدات خود داشته باشند (تسهیلات مالی و حمایت‌ها)، لغو می‌شود.

پیوست (4): تعهدنامه دارا بودن نظام­­نامه مالی

شرکت­های متقاضی‌ موظف‌ به داشتن‌ گردش‌ مالی‌ شفاف‌ هستند (نظیر دارا بودن دفاتر قانونی‌ معتبر، اسناد مالی‌ درآمد و هزینه‌ معتبر، گردش‌ وجوه نقد صرفاً از طریق‌ حساب‌­های بانکی‌ رسمی‌ شرکت متقاضی، ثبت‌ به‌­موقع‌ و صحیح‌ اسناد مالی‌، و رعایت‌ استانداردهای حسابداری) و لازم است نسبت‌ به‌ ثبت‌ فعالیت‌­های مالی‌، عملیاتی‌ و جاری خود اقدام نمایند. موارد مدنظر در نظام­نامه‌ مالی‌ شرکت متقاضی به‌ شرح‌ زیر است‌:

• کلیات‌ اصول مالی‌ (کلیه‌ وقایع‌ عملیات‌ مالی‌ شرکت‌ متقاضی و نحوه تنظیم‌، ثبت‌ و نگه­داری دفاتر، حساب‌ها و گزارش‌های مالی‌ بر اساس‌ اصول و موازین‌ پذیرفته‌ شده حسابداری باشد)
• درآمد و هزینه‌ (درآمدهای تحقق‌ یافته‌ به‌ حساب‌ یا حساب‌های بانکی‌ شرکت متقاضی‌ واریز می‌­شود و برداشت‌ از این‌ حساب‌ با تعیین‌ محل‌ مصرف‌ با امضای مجاز مذکور در اساسنامه‌ خواهد بود)
• قیمت‌ تمام شده (به‌ منظور دستیابی‌ به‌ هزینه‌ محصولات‌ و خدمات‌ تولید و ارائه‌ شده توسط شرکت متقاضی، هزینه‌ مواد مستقیم‌ مصرفی‌، دستمزد مستقیم‌ و سربار ساخت،‌ محاسبه‌ و در حساب‌ها ثبت‌ می‌شود)
• آیین نامه ارزیابی